URREZKO ARRAUTZAK ERRUTEN ZITUEN OILOAK

Aspaldi baziren herri txiki batean bizi ziren senar – emazteak. Beren zoriaz kexu zirelako ziren ezagunak. Eguraldi ona egiten zuenean, kexu ziren bero zelako; hotza egiten zuenean, kexu ziren herrialde hartan bizi zirelako, ez baitzen sudurra atetik ere atera.

Gainera, oso zuhurrak ziren. Herrian esaten zen urrezko txanpon bategatik gai zirela senide eta adiskide guztiak saltzeko.

Iratxo jostari eta bromazale batek, haiei buruz esaten zena egia zen egiaztatzeko, senarrarengana hurbildu zen, eta honela esan zion zuhaitz batetik:

-    Jauna, gaixo al zaude? Gose al zara? Triste ikusten zaitut, eta nekatuta, zoritxarrekoa dirudizu.

Gizonak izuturik begiratu zion iratxoari eta dardarka hasi zen.

-    Ez, ez nago gaixorik – erantzun zuen azkenean. Gose ere ez naiz, ez dut ezer txarrik. Baina triste nago emaztea eta ni pobreak garelako.

Iratxoak erantzun zion:

-    Ez bazara gose, ez zara pobre.

-    Bai, pobre naiz – erantzun zuen gizonak. – urrerik ez duena pobre da, eta nik ez dut urrerik.

Iratxoa barrez hasi, eta esan zion:

-    Oker zaude. Urre asko eduki dezaket, baina horrek ez dit zoriona emango. Eguzkiaren argia, osasuna eta janaria. Paseatu eta bizitzaz gozatu behar dut zoriontsu izateko.

-    Ez, ez – esan zuen gizonak. Urrerik ez edukitzea da pobre izatea. Horregatik, ez naiz zoriontsu.

Gizona hain triste ikusi zuenean, iratxoa, errukitu egin zen:

-    Pena eman didazu, lagundu egingo dizut. Oilo bat emango dizut opari, eta egunero urrezko arrautza errungo du. Zuk itxaron, eta iritsiko zaizu zoriona.

Eta iratxoak oilo txiki bat atera eta gizonari eman zion. Gizonak jakaren azpian jarri, eta korrika abiatu zen herrira. Iratxoa, bitartean, barrez lehertzen ari zen.

Senar – emazteak gau eta egun osoa oiloak urrezko arrautza noiz errungo zain egon ziren. Egunsentian, oiloa kakaraka hasi eta handik gutxira, urrezko arrautza eder bat agertu zen.

-    Zer amorrua! – esan zuen emazteak. Bihar arte itxaron beharko dugu halako beste bat lortzeko.

-    Bai, hau zoritxarra! – esan zuen, kexu, senarrak. Denbora asko itxaron beharko dugu herriko aberatsenak izateko. Horregatik egin du barre iratxoak eman zidanean !

-    Nik entzun dut! – esan zuen emazteak – oiloek barruan dituztela gero erruten dituzten arrautza guztiak. Hilko al dugu? Horrela, kolpetik aterako ditugu denak.

-    Eta iratxoa haserretzen bada?

-    Iratxoa basoan dago, eta ez du jakingo -  erantzun zion.

Eta besterik gabe, oiloari lepoa moztu zioten. Baina barruan ez zen arrautza gehiago, eta senar – emazteak negarrez hasi ziren, eta oihukoa bere zoritxarragatik. Iratxoa, armairu baten gainean ezkutatuta, barrez ari zen:

-    Zoritxarra edo zoriona ez daude gauza materialetan, norberaren bihotzean baizik.

AMAIERA